Kiesplicht

We worden niet volwassen door simpelweg ouder te worden. Volwassen worden vraagt om iets diepers: de moed om te kiezen. Niet tegen onze geschiedenis, maar vóór wie we werkelijk zijn — voorbij de rollen die ooit nodig waren om liefde, erkenning of veiligheid te behouden. Dit proces noem ik kiesplicht.

De transitie naar volwassenheid

De overgang naar volwassenheid vraagt om bewustzijn. Kiesplicht betekent: de moed om zonder oordeel naar je eigen geschiedenis te kijken — niet als slachtoffer of aanklager, maar als getuige. Je onderzoekt jouw aandeel in het weefsel van je familie en neemt verantwoordelijkheid voor wat van jou is.

De feiten van jouw oorsprong

Je begint bij wat werkelijk is. Wie is mijn moeder eigenlijk? Waar zijn mijn opa en oma opgegroeid — in welke tijd, met welke waarden, overtuigingen en beperkingen? Zijn er verhalen van verlies, ziekte of schaamte die generaties hebben gevormd? Welke cultuur, religie of moraal kleurde hun leven?

Dit onderzoek doe je zowel aan moeders- als aan vaderskant. Wanneer je hen niet meer rechtstreeks kunt vragen, zoek je getuigen — in mensen, documenten of herinneringen. Want alleen door de feiten te kennen, kun je jouw eigen waarheid kiezen.

Kiezen voorbij aannames

Om je kiesplicht te vervullen, heb je inzicht nodig. Je kunt niet kiezen op aannames; dat is wat je als kind deed. Als volwassene kies je niet meer vanuit gewoonte of loyaliteit, maar vanuit bewustzijn.

Hiervoor is afstand nodig — de volwassen, oordeelloze blik die de Hongaarse psychiater Ivan Boszormenyi-Nagy beschrijft als relationele rechtvaardigheid: het vermogen om de balans van geven en ontvangen te zien in jouw relaties.

Het ego als kind van loyaliteit

Als kind ontwikkel je een ego — niet uit ijdelheid, maar uit liefde. Je leert: wie moet ik zijn om verbonden te blijven?

Nagy zag het ego niet als iets dat in jezelf besloten ligt, maar als iets wat ontstaat in relatie tot de ander. Jouw ego vormt zich in het morele evenwicht van geven en ontvangen binnen je gezin.

Wanneer jij als kind meer gaf dan ontving — door te zorgen, te presteren of vrede te bewaren — ontstond er wat Nagy parentificatie noemt. Dat is geen fout, maar een vorm van liefde: een poging om balans te herstellen, trouw te blijven aan het systeem. Je werd misschien de harde werker, de redder, de grappenmaker of de engel van het gezin.
Die rol werd jouw identiteit — een vorm die jouw ego aannam om liefde en veiligheid te bewaren.

Het ego is dus niet verkeerd. Het is de beschermende schil waarin jouw eigenheid zich ooit moest hullen om te kunnen overleven. Maar wat ooit diende als bescherming, kan later gaan knellen. Dan voel je: ik bén niet alleen deze rol.

Kiesplicht als ethisch herstel

Kiesplicht betekent dan: bewust kijken naar waarom je precies voor deze parentificatie hebt gekozen. Je ontleedt je eigen zijn door te zien wat jou vormde. Niet om schuldigen aan te wijzen, maar om het verhaal te doorzien.

Nagy zou dit een vorm van ethisch herstel noemen: de overgang van onbewuste loyaliteit naar bewust gekozen verbondenheid. Je eert de liefde die in jouw oververantwoordelijkheid lag, maar kiest ervoor om nu vrij te geven — niet meer uit schuld, maar uit eigenheid.

De kracht van beeld en zicht

Beeldtaal helpt in dit proces. Je kunt letterlijk zien waar je naar kijkt, welke inzet je steeds opnieuw levert, welke rol jij op je neemt om verbonden te blijven. Je herkent de delen van jezelf die gezien willen worden, én het stille kind dat eronder leeft — jouw oorspronkelijke eigenheid.

In het ontmoeten van die innerlijke driehoek — de volwassene, ‘de harde werker’ en het kind — vervul je je kiesplicht. Je geeft jouw volwassenheid een plek, de regiehouder, een bewust gekozen positie.

Regie nemen vanuit inzicht

Wil jij ook leren regie te nemen over je leven — niet vanuit verplichting, maar vanuit helder inzicht en keuze? Neem dan contact op.

In drie tot vijf sessies van ongeveer 90 minuten krijg je een stevige basis van inzicht. Van daaruit ontstaan de juiste acties, op jouw tempo en in jouw ritme. Want volwassen worden is geen race — het is een keuze die je leven verrijkt.